Thủ tướng Ôn Gia Bảo đang có chuyến thăm đến Trung Đông, nhằm thắt chặt quan hệ với các cường quốc năng lượng ở đây trong bối cảnh ngành xuất khẩu dầu mỏ Iran đang bị cấm vận.


Thủ tướng Ôn Gia Bảo và hoàng tử nối ngôi Nayef bin Abdulaziz Al Saud in Riyadh trong cuộc hội đàm tại Arab Saudi hôm 14/1. Ảnh: Xinhua
Trong chuyến thăm chính thức kéo dài 6 ngày ở Trung Đông, Thủ tướng Ôn Gia Bảo sẽ có các cuộc hội đàm song phương với lãnh đạo các nước Arab, trong đó, việc đảm bảo nguồn cung năng lượng cho nhu cầu ngày càng tăng của Trung Quốc là vấn đề chủ chốt của chương trình nghị sự.

Trong cuộc gặp hôm qua 14/1 với Bộ trưởng Nội vụ Arab Saudi, hoàng tử Nayef bin Abdul-Aziz, ông Ôn đã đề nghị Arab Saudi mở rộng nguồn dầu mỏ và khí đốt khổng lồ để tăng đầu tư vào Trung Quốc. Sau cuộc gặp, hai công ty dầu mỏ của hai quốc gia đã ký kết một thỏa thuận xây dựng nhà máy lọc dầu ở thành phố Yanbu của Arab Saudi với sản lượng 400.000 thùng một ngày. Arab Saudi hiện là nguồn cung dầu thô lớn nhất của Trung Quốc. Bắc Kinh hy vọng có thể vượt lên Mỹ để trở thành bạn hàng dầu mỏ lớn nhất của Arab Saudi. Qatar gần đây cũng trở thành nước xuất khẩu khí tự nhiên hóa lỏng lớn nhất cho Trung Quốc.

Nền kinh tế bùng nổ của Trung Quốc đang ngày một trở nên phụ thuộc vào nguồn dầu mỏ nước ngoài, trong đó, Iran cung cấp 11% tổng lượng dầu nhập khẩu của Trung Quốc. Mỹ đã kêu gọi Trung Quốc, khách hàng nhập dầu thô lớn nhất của Tehran, giảm lượng mua nhằm ép Iran dừng chương trình hạt nhân.Tuy nhiên, Bắc Kinh đã chỉ trích các nỗ lực đơn phương của Mỹ và cho rằng biện pháp này chỉ làm tổn hại thêm quan hệ thương mại với quốc gia Trung Đông.

Trước những lo ngại về nhu cầu dầu mỏ tăng cao khi các nước phương Tây áp lệnh trừng phạt với Iran, Arab Saudi gần đây đã tuyên bố sẽ tăng sản lượng dầu nhằm bù đắp lượng dầu thiếu hụt. Sản lượng dầu của Arab Saudi hiện là 10 triệu thùng mỗi ngày, trong khi sản lượng tiềm năng là 12,5 triệu thùng mỗi ngày. Iran là nước sản xuất dầu mỏ lớn thứ hai trong OPEC với 3,5 triệu thùng một ngày. Iran từng dọa đóng cửa eo biển Hormuz và không cho một giọt dầu nào đi qua đây nếu bị áp lệnh trừng phạt. Tuyến đường huyết mạch này là nơi vận chuyển một phần năm lượng dầu thế giới, trong đó có một phần ba là đến Trung Quốc.

Tuy nhiên, Thủ tướng Trung Quốc sẽ không đến thăm Tehran trong chuyến đi lần này. Xinhua cho hay sau Arab Saudi, Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất và Qatar sẽ là những điểm dừng dân tiếp theo của ông Ôn. Ông dự kiến cũng sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh về tương lai năng lượng thế giới tại Abu Dhabi, thủ đô của Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất, trước khi kết thúc chuyến công du vào ngày 19/1 tới.